चिखलगाव : शिवनिर्मल आणि लीलावती वसतिगृहाचा ‘आकाश निरीक्षण’ उपक्रम उत्साहात पार; विद्यार्थ्यांना गुरू–शनीचे दुर्मिळ दर्शन

banner 468x60

लोकसाधना संस्था, चिखलगाव तसेच तारांगण ग्रुप, चिपळूण यांच्या संयुक्त विद्यमाने दिनांक ६ डिसेंबर २०२५ रोजी ‘आकाश निरीक्षण कार्यक्रम’ उत्साहपूर्ण वातावरणात संपन्न झाला. लोकमान्य टिळक विद्यामंदिर व ज्युनिअर कॉलेजच्या मैदानावर रात्री ८ ते १२ दरम्यान झालेल्या या उपक्रमात शिवनिर्मल व लीलावती वसतिगृहातील विद्यार्थी मोठ्या संख्येने सहभागी झाले.

banner 728x90

आधुनिक Telescope मधून गुरू व शनी ग्रहांचे विद्यमान स्वरूप प्रत्यक्ष पाहण्याची दुर्मीळ संधी विद्यार्थ्यांना मिळाल्याने कार्यक्रमाला विशेष यश लाभले.

खगोल अभ्यासक दीपक आंबवकर यांचे मार्गदर्शन

या कार्यक्रमाचे प्रमुख मार्गदर्शक होते खगोल व भूगोल विषयाचे अभ्यासक आणि परशुराम एज्युकेशन सोसायटी, चिपळूण येथील शिक्षक. दीपक शांताराम आंबवकर (एम.ए., बी.एड.).

त्यांनी विद्यार्थ्यांना रात्र आकाशाची रचना, ग्रह-तारे, नक्षत्रे, आकाशगंगा, कृत्रिम उपग्रह, ध्रुवतारा यांची सविस्तर माहिती दिली. सोप्या आणि रोचक पद्धतीने आकाशातील घडामोडी समजावून देत त्यांनी विद्यार्थ्यांचे लक्ष वेधून घेतले.

लोकसाधना संस्था व तारांगण ग्रुपने विज्ञानविषयक आवड जोपासण्यासाठी आणि आकाशातील खगोलीय घटकांचा प्रत्यक्ष अनुभव विद्यार्थ्यांना मिळावा या उद्देशाने हा उपक्रम राबविला. पाठ्यपुस्तकातील संकल्पना वास्तविक आकाशातून पाहण्याची संधी मिळाल्याने विद्यार्थ्यांमध्ये खगोलशास्त्राविषयीची वैज्ञानिक दृष्टिकोन व उत्सुकता वाढल्याचे शिक्षकांनी सांगितले.


🔭 Telescope मधून झालेल्या निरीक्षणांनी विद्यार्थ्यांना भुरळ

अत्याधुनिक Telescope च्या साह्याने विद्यार्थ्यांनी खालील खगोलीय घटकांचे प्रत्यक्ष निरीक्षण केले:
•गुरू ग्रहाचे चार प्रमुख उपग्रह — आयो, युरोपा, गॅनिमीड आणि कॅलिस्टो


•शनी ग्रहाचे मोहक वलय व त्याची मांडणी
•ओरायन तारकासमुहातील ओरायन नेब्युला
•ध्रुवतारा आणि प्रमुख नक्षत्रांची दिशा
•आकाशातून जाणारे कृत्रिम उपग्रह

विद्यार्थ्यांनी प्रथमच ग्रहांचे स्वरूप इतक्या स्पष्टतेने पाहिल्याने कार्यक्रमादरम्यान आश्चर्याचा आनंद मिश्रित उत्साह अनुभवायला मिळाला. अनेक विद्यार्थ्यांनी ‘असे दृश्य फक्त पुस्तकात पाहायचे, पण प्रत्यक्ष पाहताना रोमांचक वाटते’ अशी प्रतिक्रिया दिली.


खगोलशास्त्रातील मूलभूत कौशल्ये आत्मसात

•तारकासमुह ओळखण्याची पद्धत
•दिशानिश्चितीसाठी तारकांचा उपयोग
•ग्रह व ताऱ्यातील नेमके भेद
•आकाशाचा अभ्यास करताना वापरायची साधने
•खगोलीय वस्तूंची हालचाल व त्यांचे निरीक्षण

ही महत्त्वपूर्ण कौशल्ये आत्मसात केली.

शिक्षकांच्या मते, “या कार्यक्रमामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये शोधभावना व निरीक्षणशक्ती प्रचंड वाढली.”
उपक्रमाच्या शेवटी अनेक विद्यार्थ्यांनी खगोलशास्त्र, अवकाश संशोधन, रोबोटिक्स व अंतराळविज्ञान याबद्दल विशेष रुची दाखवली. आगामी काळात खगोल निरीक्षणासाठी आणखी अशा उपक्रमांचे आयोजन करण्यात यावे, अशी विद्यार्थ्यांची मागणी होती.


कार्यक्रम यशस्वी करण्यासाठी लोकसाधना संस्थेचे पदाधिकारी, वसतिगृह प्रमुख, शिक्षकवर्ग, तसेच तारांगण ग्रुपमधील स्वयंसेवकांनी विशेष परिश्रम घेतले. विद्यार्थ्यांना खरोखरच विज्ञानाचा प्रत्यक्ष अनुभव देत त्यांच्या शिक्षणप्रवासात नवे क्षितिज उघडणारा हा उपक्रम ठरला.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *